Айыҥа уонна Саха итэҕэлэ

Саха омук биир чулуу уолун Андрей Иванович Кривошапкины - Айыҥаны бүтэһик суолугар атаардыбыт. Эрдэлээн төрөөбүт буруйугар кинини дьон-сэргэ ситэ өйдөөбөккө, ситэ сыаналаммакка барда. Ол эрэн, үөрэнээччилэрэ элбэхтэр, онон бу Орто дойдуга силиргэҕин кээһэн барда диэххэ наада. Ол эбэтэр, мантан инньэ Айыҥа ааҕыылара тэриллиэхтэрэ диэн эрэл баар. Кини нууччалыы аатыттан акаастамматах киһи, онон “Кривошапкинские чтения” диэн буолара дуу? Сахалыытыгар “Айыҥа сэһэнэ”. Кини түҥ былыргы руна суруктары саха “уурунуу суруктара” диэн ааттыыра. Өбүгэлэрбит кэнэҕэски ыччакка анаан “ууруммут” суруктара. “Уурунуу суруктары” сахалыы “сүөһүөхтээн” ааҕыыны официальнай наука ылыммат. Мөккүһэр наадата суох — маны кэм-кэрдии эрэ быһаарар кыахтаах. Тоһоҕолоон этэр тоҕоостоох. Айыҥа “уурунуу суруктара” саха итэҕэлин сөҕүмэр үрдүк таһымҥа таһаардылар. Биһиги өссө да өйдүү иликпит, Айыҥа былыргы суруктары (уурунуу суруктары) аахпыта хайдах курдук суолталааҕын! Итэҕэл үөрэҕэ – наука буолбатах. Онон уурунуу суруктары официальнай наука билинэрэ наадата суох. Сүрүнэ, дьон ылыныан наада. Былыргы Суруктаах итэҕэл – бу букатын атын таһым. Дьоппуоннар Синтоистскай храмнарыгар харайар манускриптарын кэриэтэ буоллаҕа. Ол эбэтэр, Саха итэҕэлин дьиэлэригэр, нэһилиэк аайы баар Айыы дьиэлэригэр “уурунуу суругунан” суруллубут алгыстар, араас хоп (Айыҥа этэринэн — мэлииппэлэр), үһүйээннэр баар буолуохтаахтар. Холобур, биир оннук хобу Ачыат ааҕарын өссө төгүл истиҥ уонна батыһыҥ. Саха итэҕэлэ, син эмиэ атын...