Stendal. Qizil va qora (roman). 5-qism

Realistik roman janrining yuksalishiga katta hissa qoʻshgan mashhur fransuz adibi Stendalning "Qizil va qora" romani haqli ravishda dunyo adabiyoti durdonalari qatoridan o‘rin olgan. Tanqidiy realizmning shaxsga tarixiylik tamoyili asosida yondashish, voqealar va xarakterlarning haqqoniyligiga erishish, xulq-atvorlarni sinchkovlik bilan oʻrganish, ong-shuur harakatini tahlil etish haqidagi talablari Stendal realizmining asosini tashkil etadi. Stendal “Qizil va qora” romanida shu tamoyillar oʻzining mukammal ifodasini topgan. Bu asarning yaratilishiga oʻlimga mahkum bir oʻspirin haqidagi kichik maqola, ayniqsa, uning oʻlimi oldidan “Haqiqatni sevardim” degan soʻzlari turtki boʻlgan. Asarda “salon hayotidan koʻrinishlar”gina emas, balki Restavratsiya davridagi qariyb butun Fransiyaning hayoti oʻz aksini topgan. Romandagi qizil rang “erkinlik”, “respublika” maʼnolarini anglatsa, qora rang reaksion kuchlarni ifodalaydi. Romanda yaxshilik va yomonlik, ezgulik va razillik o&kurash zo&kuch bilan tasvirlab berilgan. Asarning "Qizil va qora" deb nomlanishining boisi ham ana shunda. Asar qahramoni bo‘lmish Jyul&bilan de Renal&xonim o&muhabbat shu qadar tabiiy hamda tiniq tasvirlanadiki, kitobxon beixtiyor ravishda ularning musaffo tuyg&maftun bo&qoladi. Romandagi qahramon biografiyasi zinasimon harakat sifatida tasvirlangan. Qahramon tarixi uning otasi – kambag’al duradgor xonadonidan boshlanadi.