Ағиҙел менән Ҡариҙел

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Ағиҙел. Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Иҙел. Ағиҙел Ишембайҙа Ағиҙел аша күпер Ишембайҙа Ағиҙел аша күпер Характеристика Оҙонлоғо 1430 км Бассейн 142 000 км² Һыу сығымы 950 м³/с (тамағында) Һыу ағымы Инеше Ирәмәл, Көньяҡ Урал · Координаталар 54°32′20″ с. ш. 59°02′58″ в. д.HGЯO Тамағы Түбәнге Кама һыуһаҡлағысы · Координаталар 54°32′20″ с. ш. 59°02′59″ в. д.HGЯO · Координаталар 55°53′14″ с. ш. 53°36′14″ в. д.HGЯO Урынлашыуы Һыу бассейны Кама → Волга → Каспий диңгеҙе Ил Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы Регион Башҡортостан РДҺР 10010200112111100016731 Ағиҙел (йылға) (Рәсәй) Точка Точка + − 5 km Викимедиа карталары | мәғлүмәттәр © OpenStreetMap ҡатнашыусылары Ағиҙел Викимилектә Ағиҙел ((тыңлау) (мәғл.); шулай уҡ Иҙел[1]; рус. Белая) — Башҡортостандың иң ҙур йылғаһы[2]. Каманың һул һәм иң ҙур ҡушылдығы[3]. Оҙонлоғо — 1430 километр, һыу йыйыу бассейны майҙаны — 142 000 км²[4][5]. Тарихы һәм этимологияһы Урта быуаттарҙа Волга йылғаһы Иҙел тип аталған, әммә ул хәҙерге Ҡариҙел һәм Ағиҙел йылғалары ҡушылған урында (Өфө ҡалаһы янында) башланған. Башҡорт халыҡ ижадында һәм йәнле һөйләштә йылға Иҙел тип тә йөрөтөлә. «Урал батыр» ҡобайырында «Көмөштәй бер аҡ йылға», «Иҙел батыр таҡҡан, ай, Аҡ йылғаһы» тигән юлдар бар. Боронғо төрки халыҡтарында Иҙел «һыу, йылға» тигәнде аңлата. Ағиҙелдең русса «Белая» тигән аты башҡортсанан туры күсермә: 1627 йылда сыҡҡан "Ҙур һыҙма китабы"нда һәм башҡа тарихи яҙмаларҙа...